Paaseiland

Het is maandagochtend 6 november half zeven in de ochtend. Na de derde keer snoozen raap ik mezelf bij elkaar en maak ik aanstalten om naar het vliegveld te gaan. Mijn backpack had ik gisteravond al grotendeels ingepakt dus na het tandenpoetsen sta ik al met mijn telefoon in de hand een Uber te regelen. Even later pak ik mijn spullen en doe ik een poging om de zware doos met eten op te tillen die ik een dag daarvoor bij de supermarkt had gevuld. Binnen 30 minuten brengt een chauffeur me naar het vliegveld en kan het magische Paasavontuur beginnen. 

De komende 8 dagen ga ik naar Paaseiland. Een plek die al jaren op mijn bucketlist staat. En vandaag is het dan zover. Dit afgelegen eiland behoort tot één van de grootste mysteries ter wereld en roept nog altijd talloze vragen op bij wetenschappers en toeristen. 

Budget
Latam air is de enige maatschappij die landt op het eiland. Bij het zoeken naar tickets kwam ik erachter dat ze voor buitenlanders andere prijzen hanteren dan voor Chilenen. Ik zag prijzen die soms wel 3 keer duurder waren dan de normale prijs! Ik heb er 3 dagen over gedaan maar via de hulp van wederom mijn vriend Luis heb ik voor €400,- een retourvlucht kunnen regelen. Net als de Galapagos eilanden ligt dit eiland ver afgelegen van het vasteland. Alles is daarom ontzettend duur. Het was voor mij daarom een doel om te besparen op de grootste kostenposten; slapen en eten/drinken. Als eerst heb ik hier gebruik gemaakt van Couchsurfing. Ik heb hierdoor minimaal €25,- per dag bespaard. Ik verbleef bij Camilla. Een meisje uit Santiago die hier op het eiland woont en werkt. Een ideale manier om de Engelse en Spaanse taal uit te wisselen en van en met elkaar te leren! 

Na wat tips van andere reizigers die hier al waren geweest heb ik in een supermarkt in Santiago proviand gekocht voor de 8 dagen dat ik hier was. Een foodbox vol met spaghetti, groenten, energierepen, chocola en blikken tonijn heeft me in die 8 dagen veel geld bespaard. Aangezien hier een simpel ijsje al $4,- kost, kun je uitrekenen wat me dit bij elkaar heeft opgeleverd. Al met al hebben de afgelopen dagen mij 'slechts' €750,- gekost.

Geschiedenis
Waarschijnlijk heb je wel eens van Paaseiland gehoord. Het eiland - ontdekt op Paaszondag in 1722 door de Nederlander Jacob Roggeveen - heeft een omvang net zo groot als Texel en is vooral bekend vanwege de honderden (887 in totaal!) mysterieuze Moai. Deze kenmerkende beelden zijn hier ooit geplaatst door de lokale bevolking. Het volgende dichtstbijzijnde Polynesische eiland ligt 2000km naar het westen en Chili ligt bijna 4000 km naar het Oosten. Je bent hier dus letterlijk in de middle of nowwhere!

Er zijn veel theorieën over de geschiedenis van dit eiland. De beelden zijn gemaakt tussen de 11e en de 17e eeuw en stellen waarschijnlijk overleden familieleden voor, of nog in leven zijnde stamhoofden. Waarschijnlijk heeft hier rond het eind van de 17e eeuw een grote burgeroorlog gewoed en heeft er een gigantische ecologische crisis plaatsgevonden. Men weet d.m.v. DNA testen dat de eerste bewoners van het eiland ergens tussen 400 en 600 na Christus uit Polynesië kwamen aanvaren. Zeker 2 verschillende stammen leefden in clans op het eiland. Kort-oren en lang-oren. De lang-oren werden zogenoemd omdat ze hun oren zover oprekten dat de oorlellen op de schouders bengelden. Eén van de middelen van de lang-oren om hun macht te tonen was het oprichten van de inmiddels beroemde beelden. Tijdens de oorlog tussen deze 2 stammen zijn de lang-oren bij een aanval van de kort-oren massaal vermoord. De kort-oren kwamen in opstand tegen de overheersende klasse van lang-oren. Radiokoolstofdateringen zeggen dat er in die tijd een grote brand heeft gewoed. Bekend is dat de lang-oren een 4km lange greppel hadden gemaakt, gevuld met gras en takken die in brand kon worden gestoken bij een eventuele aanval van de kort-oren. Dit ter zelfbescherming. Door verraad werden de lang-oren echter in de rug aangevallen en werden zo hun eigen greppel in gedreven. Hierdoor kwamen bijna alle lang-oren om. Op de hellingen van de Rano Raraku vulkaan zijn nu nog talloze (bijna 400 en zelfs half uitgehakte) beelden te vinden. Dit duidt er sterk op dat de lang-oren inderdaad plotseling hun steengroeven hebben moeten verlaten. 

Er leefden rond het jaar 1600 ongeveer 8000 mensen op het eiland. Al die mensen hadden hout nodig voor het huizen, koken, verwarming, kano's, het maken van rollers voor het verslepen van Moai en er ontstond een groot houttekort op het eiland waardoor stammen elkaar begonnen te plunderen. Hierna ontstonden hongersnoden en stortte de gemeenschap in en vervielen ze tot oorlogen en zelfs kannibalisme. Mogelijk heeft de Moaicultus hier dus zelf aan bijgedragen.

Wat heb ik allemaal gedaan op het eiland?
Paaseiland telt maar 1 dorp, genaamd Hanga Roa. Het vliegveld Mataveri ligt letterlijk op 5 minuten lopen van het dorp en is erg klein. Hanga Roa is de enige plek met hotels, restaurants en winkels en vanuit hier worden vele activiteiten en uitstapjes ondernomen. 

Dag van aankomst
In Hanga Roa bevindt zich een postkantoor. Niet erg speciaal zou je zeggen, maar op Paaseiland kun je hier een Paaseiland stempel laten zetten in je paspoort! En wie wil die nou niet? In het dorp Hanga Roa zie je bij de haven vervolgens de eerste Moai. Speciaal momentje! Iets verderop staat Ahu Vai Uri. Een Ahu is een platform waar de Rapa Nui (oorspronkelijke bewoners) vroeger de Moai opzetten. Ahu Vai Uri was de allereerste Ahu die ik zag. Van de 7 oorspronkelijke Moai staan er nog maar 5 overeind, waarvan de meeste beschadigd zijn. 

Dag 1 'het ritueel van de Birdman'
De dag na aankomst ben ik vanuit Hanga Roa naar het zuiden gelopen. In een klein uurtje heb ik de traditionele Te Ara O Te Ao (the road of command) trail gelopen. Vanuit Camilla's huis is het maar 20 minuten lopen naar de start van deze trail en de wandeling brengt je na 300 meter klimmen aan de top van de vulkaan Rano Kau. Eenmaal boven zie je een prachtige krater van de vulkaan gevuld met meerdere kleine meertjes. 15 minuten lopen verderop kun je een bezoek brengen aan Orongo Village. Een archeologisch dorp met een mooi geschiedenisverhaal. Het dorp is namelijk beter bekend als Bird Man Village omdat ze hier in het midden van de 19de eeuw een competitie hielden tussen de verschillende stammen. Er werd van elke stam een fitte jongeman gekozen, die naar een eiland 2 km verderop moest zwemmen en daar een ei van de zeldzame vogel 'bonte stern' moest stelen. Vanaf een uitzichtpunt in het dorp hadden de bewoners een prima zicht op de wedstrijd. De eerste jongeman die met een heel ei terugkwam won de competitie en zijn stam was dat jaar de baas. Het dorp is halverwege de jaren 90 gerestaureerd en nu kun je hier dus een bezoek brengen. Gaaf toch! Ik ben hier 2 keer naartoe geweest. Tijdens mijn eerste bezoek was het veel te mistig en heb ik weinig kunnen zien. Het weer kan hier snel omslaan. Ondanks dat de temperatuur hier het hele jaar door prima is, zijn mist en regen zeker geen uitzondering.

Dag 2 'fietstocht over het eiland'
In Hanga Roa zijn verschillende plekken waar je auto's, scooters, motors en fietsen kunt huren. Het was vandaag een heldere dag en ideaal fietsweer, dacht ik... Ik denk dat de zon vandaag voor de hele week heeft geschenen, zo heet! En mijn veronderstelling dat de weg het grootste gedeelte vlak zou zijn bleek ook tegen te vallen! Rond 11.00u ben ik begonnen met fietsen en tegen 19.30 was ik weer terug in Honga Roa. Onderweg heb ik prachtige plekken bezocht!

Strand Anakena
Na een kleine 2 uur fietsen kwam ik aan bij het grootste en mooiste strand van het eiland. Met het mooie weer van vandaag zag het er echt uit als een paradijselijke bestemming. Vele palmbomen, een mooi strand en een Ahu van 7 Moai. Op zee lag een enorm cruiseschip waarvan vele mensen zich hadden verzameld in de grote, open tenten tussen de palmbomen waar zij konden lunchen. Toen ik kort met 2 Australiërs praatte, vertelde me ze dat ze per persoon €7000,- hadden betaald om 2 weken aan boord te gaan op dit megaluxe schip. Wat een enorm bedrag dacht ik bij mezelf! Tijdens het gesprek kwam er ineens een traditionele band optreden, inclusief dansers en danseressen. Op het grasveld, tussen de palmbomen, met op de achtergrond de 5 Moai... wauw!

Ahu Tongariki
Het meest bekende beeld wat mensen hebben van Paaseiland zijn waarschijnlijk de 15 Moai van Ahu Tongoriki. Deze Moai staan zo opgesteld zodat de zonopgang precies plaatsvindt achter de beelden. In de jaren 60 zijn deze Moai door een tsunami omgevallen en veel van hen braken hierbij hun nek. Later is het hoofd met cement weer vastgezet. Om deze zwakke plek niet teveel te belasten is besloten om de topknots (hoofddeksel) niet meer terug te zetten. 

De fiets heeft me op vele andere plekken gebracht waar de archeologische vondsten tentoon worden gesteld. Zo zag ik bijzondere, rechthoekige stenen huizen waar de oorspronkelijke Polynesische  bevolking vroeger woonde. Ook vind je langs de kust van Paaseiland talloze petrogliefen: oude, in steen gekerfde afbeeldingen. De motieven zijn zeedieren (zoals tonijn) vruchtbaarheidssymbolen en zogenaamde ‘vogelmannen’. Vogelmannen zijn een combinatie van mens en fregatvogel. Halverwege het eiland vind je de grootste petroglief. Het gaat om een grote rots met daarop een grote kano afgebeeld omringd door o.a. vele vishaken, vissen en andere afbeeldingen. Dit zet de hypothese dat de eerste bewoners met kano's aan kwamen varen vanuit Polynesië kracht bij en maakt vooral duidelijk dat visserij erg belangrijk was voor het volk. Petrogliefen vind je verder over het hele eiland. Het geschreven schrift is pas laat geïntroduceerd. 

Dag 3 'zonsopgang' Ahu Tongariki
Liftend en wel stond ik deze ochtend rond 6.10 op straat. Na 2 voorbij sjezende auto's stopte een vriendelijk Chileens echtpaar en wilde mij graag een lift geven naar Tongariki. Tongariki is zoals ik al zei één van de mooiste plekken van het eiland. Op een enorme Ahu staan hier 15 Moai en als je er recht voor staat zie je de ochtendzon recht achter de Moai opkomen. Nou zijn zonsondergangen/opgangen en ik geen vrienden... dat bleek ook weer vandaag. Dit terwijl het weerbericht voor vandaag het beste weer aangaf voor de komende 4 dagen, maar helaas was het te bewolkt om een mooie zonsopgang te bewonderen. Ik heb vervolgens 5 uur lang rondgedwaald op deze plek en na een uur of 4 kwam dan toch eindelijk een sprankje zon met een heldere opklaring! Liftend ben ik vervolgens weer netjes afgezet in Hanga Roa. Uiteraard ga ik nog voor een nieuwe poging, later deze week.

Dag 4 'duiken naar de mysterieuze underwater Moai'
Duiken op Paaseiland is bijzonder omdat er door een gebrek aan genoeg plankton, weinig vissen in het water zwemmen. Hierdoor schijnt het zicht hier wel tot 50 meter te zijn. Vandaag duik ik dan ook het water in, met de duikinstructeur van Camila, die mij voor een nette prijs mee nam naar de Moai. De duik was prima, alleen is 'ie minder mysterieus dan dat 'ie klinkt. De Moai die voor de kust ligt van Hanga Roa, is namelijk geen echte Moai. Hij is er in de jaren 90 neergelegd voor een film die uiteindelijk is geflopt. Uiteraard vonden de diveshops het een gat in de markt om hier een duikplek van te maken. En zeg nou zelf, het is een geweldig plaatje op een geweldige plek!

Later die avond ben ik door een vriend van mijn host Camila, uitgenodigd om naar zijn verjaardagsfeest te gaan bij hem thuis. Zij spreken dan wel geen Engels, maar mijn Spaans was goed genoeg om hier en daar een gesprekje te voeren! Ik heb veel met Cristian gesproken, zijn vader was een echte Rapa Nui en zijn moeder kwam uit Santiago. Hij is nu gids op het eiland en heeft me veel verteld over de geschiedenis hiervan. Tegelijkertijd zorgde hij voor het garen van een enorme hoeveelheid vlees op de bbq. Aardige vent dus, die Cristian😉

Dag 5 'Rondje scooter en Kari Kari'
Vandaag heb ik een scooter gehuurd. Tegen 11u ben ik via de kustweg de Moai gaan opzoeken waar ik eerder op de fiets geen tijd en geen fut meer voor had. Bijzonder was dat de meeste Moai langs de kustweg niet zijn gerestaureerd. Sinds de verwoesting van de beelden heeft de tijd hier stilgestaan, wat de geschiedenis perfect weergeeft van dit eiland. Sommige Moai staan nog half op de Ahu, maar de meeste liggen gebroken met hun kop in de grond, inmiddels al half verzonken in het gras. Ook kun je zien dat de topknots in de meeste gevallen weggerold is van de Moai. 

Hierna ben ik naar Rano Raraku gegaan. Dit is vulkaan waar de lang-oren de Moai uit hebben gehakt. Op de hellingen van de vulkaan vind je nog talloze Moai. Misschien wel 200! Een erg speciale plek. Het is een aanrader om de krater van de vulkaan te bewonderen. Het meer wat zich hier bevind is prachtig en zelfs op de hellingen aan de binnenkant van de vulkaan staan Moai! Vroeger werden de Moai vanuit deze plek naar de locatie gebracht waar ze voor bedoeld waren. Afhankelijk van de plaats van bestemming duurde dat volgens berekeningen gemiddeld ongeveer een week of 4, met de hulp van 50 mensen. Pas op de plaats van bestemming werden oog gaten uitgehold en nadat de Moai stond werd de binnenkant opgevuld met koraal. Mensen geloofden dat wanneer de Moai ogen had gekregen, er een geest zich in de Moai zou nestelen waardoor deze dus ook echt tot leven kwam. Alle Ahu waren dus heilige en ceremoniële plekken. En, omdat Ahu  Tongariki op slechts 2 minuten rijden van de vulkaan ligt, ben ik hier ook maar even gestopt. 

's Avonds ben ik naar de dansshow 'Kari Kari' gegaan. Er worden ook andere shows aangeboden, maar dit is schijnbaar de traditionele en de meest bekende. De show was prachtig! Ik heb je al verteld over de show bij het Anakena strand tussen de palmbomen. Deze leek er erg veel op. Het is geen probleem om de show nogmaals te aanschouwen. Als klap op de vuurpijl wordt ook hier aan het eind van de show publiek het podium op gestuurd om hun danspasjes te vertonen. 

Dag 6 'opnieuw sunrise en meer Moai'
Vandaag had ik de scooter nog tot 17.00u tot mijn beschikking. Het blijft iedere dag een gok, maar hoe vaker je in de ochtend de zonsopgang gaat bekijken bij Ahu Tongariki, hoe groter de kans is op een voltreffer. Vandaag om 7.15 had ik geluk. Tijdens de zonsopgang was het half bewolkt maar tussen de frisse regenwolken, brak de zon op het juiste moment door. En hoe! Dit was ondertussen al mijn vierde bezoek aan deze plek, maar het is dan ook eentje om geen genoeg van te krijgen.

Verder heb ik vandaag nog 2 andere Ahu bezocht. 1 daarvan bevond zich dichtbij het vliegveld en heet Ahu Vinapu. Ook deze Moai waren allemaal van hun plek gevallen en zoals bijna alle andere Moai stonden deze ook met de rug naar de zee toe. Vermoedelijk werd deze plek vroeger gebruikt om de doden hier op een speciale rode steen te drogen. Ook ben ik naar Ahu Akivi gereden. Dit is de enige Ahu op het eiland waarbij de 7 Moai met hun gezicht naar de zee toekijken. Ook is de Ahu zo neergezet dat 'ie precies wijst naar de zonsondergang. 

Dag 7 'hardlopen en 'rondHangaRoa''
Vanmorgen ben ik eerst gaan hardlopen. Iets wat ik een tijdje niet meer had gedaan. Het ging prima, maar na een minuut of 15 werd ik ineens aangevallen door een vogel. Ik voelde een dreun op m'n hoofd en zag niets op de grond liggen. 2 vogels bleven rond me heen cirkelen en doken om de beurt naar beneden. Ik heb een gevecht op leven en dood moeten voeren zoals je begrijpt...

De rest van de dag heb ik lekker rondgehangen in Hanga Roa. Lekker chillen op de grasveldjes bij de Moai en opnieuw een heerlijk ijsje gegeten bij de haven. 

Dag 8 'de laatste dag'
De laatste dag van mijn verblijf. Ik ben in de ochtend nog even naar het museum geweest en ben daarna nog even een souvenirwinkeltje binnengelopen. Ik koop bijna nergens wat, maar op dit eiland kon ik het toch niet laten. Vervolgens nam ik afscheid van Camilla en om 15.00u vloog ik terug naar Santiago. 



Wat heb ik de afgelopen dagen genoten van dit kleine, maar machtige eiland. Ik kan met recht zeggen dat ik een ervaring rijker ben. De geschiedenis van het eiland roept nog steeds bij wetenschappers en mij vraagtekens op. Alles wordt maar aangenomen en over bijna geen enkel feit is 100% zekerheid over. Het mysterie zal daardoor nog lang, wie weet voor altijd blijven bestaan. Na mijn vlucht naar Santiago ben ik een paar uur later weer doorgevlogen naar Punta Arenas. Met een overgeslagen nacht heb ik vervolgens de bus gepakt naar Ushuaia. Dit ligt in Argentinië en is de meest zuidelijke stad op aarde. Hier wacht voor mij een nieuw groot avontuur😎